Belediye Kanununa İlişkin Değişiklik Hükümleri
Madde 5
Ek 83 – Sağlık bakanlığınca belirlenecek, ilke,esas ve standartlara uygun olarak her türlü teşhis ve tedavi merkezleri ile acil yardımservisleri, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünce belirlenecek esas ve standartlara gire kreş, gündüz bakımevi, huzurevi, aşevi ve kadın sığınma evi, rehabilitasyon merkezi (gündüzlü ve yatılı), toplum merkezi, çocuk ve gençlik merkezi, aile danışma merkezi, yaşlı dayanışma merkezi açmak, işletmek veya işlettirmek. Kadına yönelik şiddet, taciz ve istismarın engellenmesi için çalışmalar yapmak; kadının sosyal ve ekonomik yaşamdan kaynaklanan sorunlarına çözümler sağlanabilmesi amacıyla, gerekli tesisleri kurmak, işletmek veya işlettirmek. Zor ve muhtaç durumdaki kadın ve çocuklara koruma sığınma evleri açan gönüllü kuruluşlar ve ilgili sivil toplum kuruluşlarını desteklemek. Bu konularla ilgili Uluslararası anlaşmaları incelemek, uygulama projeleri hazırlamak.
(Bu görev Büyükşehir Belediyelerince de yerine getirilir.)
Ek 84 – Görev alanlarına göre Sağlık Bakanlığınca veya Tarım Bakanlığınca belirlenecek esaslara uygun olarak, belediye ve mücavir alan sınırları içinde halkın yiyeceği ve içecek maddelerinin üretildiği, satıldığı ve muhafaza edildiği yerler ile 2nci ve 3ncü sınıf gayrısıhhi müesseselerin açılış ve çalışmalarını ruhsatlandırmak ve denetlemek.
(Büyükşehir Belediyeleri kendi görev alanları ile ilgili denetleme yetkisine sahiptir.)
Ek 85 – Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenecek esaslar dahilinde ve bu bakanlık ve ilgili sivil toplum kuruluşları ile işbirliği ve koordinasyon sağlayarak ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarına ait binalar yapmak, bunların bakım ve onarımlarını sağlamak ve bu bakanlığın izin ve denetimine tabi olarak, meslek kursları, yetiştirici ve tamamlayıcı kurslar, açmak, işletmek veya işlettirmek.
Ek 88 – Belediye Başkanlıkları (İl Özel İdareleri) ve sivil toplum kuruluşları toplumun tümüne veya bir kesimine yönelik projeler ve etkinlikler için proje karşılığında maddi ve ayni her türlü yardımı yapabilir, belirli süreler için insangücü, araç-gereç, arsa, tesis ve benzeri desteklerde bulunabilir. Bu destek ve yardımlarda, aynı veya benzer amaçları taşıyan gönüllü kuruluşlar arasında ortak hareket edilmesi, işbirliği yapılması ve ortaklık içinde projeler uygulanması özendirilir.
Madde 6
1580 sayılı Kanunun 20 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Belediye meclisi
Madde 20 – Belediyenin genel karar organı olan belediye meclisi, ilgili mevzuatta gösterilen esas ve usullere göre halk tarafından seçilmiş üyelerden ve doğal üyelerden oluşur.Bu oluşumda kadınların en az %30 oranında temsil edilmeleri sağlanır.
Belediye sınırları içerisinde bulunan mahalle muhtarlarının kendi aralarından meclis üye tam sayısının 1/5’i kadar olmak üzere her yıl seçecekleri temsilciler ile Büyükşehir belediyelerinin bulunduğu yerlerde her ilçe ve belde belediyesinden muhtarların kendi aralarından seçecekleri birer temsilci, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile odaların (oda üst kuruluşu bulunan yerlerde üst kuruluşun) ve konfederasyon şeklinde örgütlenmiş sendikaların başkanları ile üniversitelerin temsilcileri ve meclis üye tam sayısının 1/5’i kadar olmak üzere sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri belediye meclisinin fahri üyeleridir. Doğal üyeler, kendi görev alanları ve faaliyet konuları ile ilgili meclis ve meclis ihtisas komisyonları toplantılarına katılıp, görüşlerinin belirtebilir ancak oy kullanamazlar.
Belediye meclisleri, kanunların belediyelere görev olarak verdiği konularda ön incelemeye ihtiyaç duyulan hallerde ihtisas komisyonları kurabilir. İhtisas komisyonları, her siyasi parti grubunun ve bağımsız üyelerin belediye meclislerindeki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle teşkil edilir.
Belediye daire baş amirleri, mahalle muhtarları, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarının temsilcileri, üniversitelerin ilgili bölüm temsilcileri, ilgili sivil toplum örgütlerinin temsilcileri komisyon üyesi olmayan meclis üyeleri görev alanlarıyla ilgili konuların görüşüldüğü ihtisas komisyonu toplantılarına iştirak edebilir, görüşlerini belirtebilir, ancak oy kullanamazlar.
(Aradaki paragraf iptal edilmelidir.)
Belediye meclisi üyelerine, meclis ve ihtisas komisyonu toplantıları dönemince her gün için, belediye encümeninin seçilmiş üyelerine ise aylık olarak İçişleri Bakanlığınca belediyelerin nüfus ve statülerine göre tesbit edilecek alt ve üst sınırlara uygun olarak belediye meclisince belirlenecek miktarda ödenek verilir.
Belediye meclis üyelerinin kendileri, herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tabi değillerse, devlet memurları gibi tedavi ve cenaze giderleri yardımından faydalanılır.
Hangi komisyonların kurulacağı ve bu maddenin uygulama esasları 59uncu maddede belirtilen yönetmelikle düzenlenir.”
Madde 7
1580 sayılı kanunun 63ncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 63 – Belediye meclisi lüzum görürse, üyeleri arasından seçeceği bir komisyonu, belediyenin hesap işlemlerini incelemekle görevlendirilir. Bu inceleme komisyonu gerektiğinde belediye dışındaki uzmanlardan da yararlanabilir.
İnceleme sonucu düzenlenen rapor o toplantı dönemi içinde belediye başkanının mütalaası alındıktan sonra meclise sunulur ve öncelikle görüşülür. Bu raporda hatalı görülen görevliler hakkında genel hükümlere göre işlem yapılmak üzere yetkili mercilere suç duyurusunda bulunulur.
İnceleme komisyonunun yararlanacağı kamu görevlileri dışındaki uzmanların nitelikleri ve çalışma esasları ile gerektiğinde bunlara ödenecek ücretleri İçişleri Bakanlığınca tesbit edilir.
Ek Madde 1
1580 sayılı kanunun 64ncü maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
Seçilmiş ve doğal meclis üyeleri belediyeye ait işler hakkında başkana meclisin toplantı halinde olmadığı zamanlarda da yazılı soru sorabilirler. Başkan veya birinci fıkraya göre memur edeceği görevli, bu sorulara en geç 15 gün içinde yazılı olarak cevap vermekle yükümlüdür. Meclis üyeleri belediyeye ait işler hakkında genel görüşme açılmasını isteyebilirler. Genel görüşme, meclis üyelerinin 1/3ünün isteği ile belediye başkanlığına verilecek bir önerge ile istenebilir. Belediye başkanı önerge üzerine meclisi bir hafta içerisinde olağanüstü toplantıya çağırır. Genel görüşme açılması ile ilgili önergedeki konular görüşülür. Genel görüşmelerde uygulanacak esas ve usuller belediye meclisince çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Madde 11
1580 sayılı Kanunun Ek 2nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Ek Madde 2. Belediyeler (Büyükşehir belediyeleri dahil), düzenli kentleşmeyi sağlamak, beldenin konut, sanayi ve ticaret alanı ihtiyacını karşılamak amacıyla özel kanunlarına göre korunması gerekli tarım arazileri dışındaki alanlarda, imarlı ve alt yapılı arsalar üretmek, konut, toplu konut yapmak, satmak, kiralamak ve bu amaçlarla arazi satın almak, kamulaştırma yapmak, bu arsaları bireylere ve kooperatiflere satmak, takas etmek, bu konuda ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları ve bankalarla işbirliği yapmak ve gerektiğinde onlarla ortak projeler gerçekleştirmek yetkisine sahiptir. Bu konularda ilgili sivil toplum kuruluşlarının görüşleri alınır. Toplu Konut alanlarında planlama sonucunda ortaya çıkan rekreasyon alanlarının konutlarla birlikte yapılmasını sağlar.
Belediyeler, bu amaçla bütçelerinden gerekli paraları ayırmak suretiyle döner sermaye tesis edebilirler ve kurulmuş veya kurulacak yapı ortaklıklarına katılabilirler.
Üretilen arsa ve konutların satışı, açıklık ve rekabet ilkesine uygun olarak yapılır. Ancak, o belediye ve mücavir alan sınırları içinde kendisinin, eşinin veya 18 yaşından küçük çocuklarına ait konutu olmayan dar gelirli kişilere, özürlülere, afete maruz kalanlara, sanayi bölgelerinden nakledileceklere ve üyelerin tamamı bu durumda olan kooperatiflere bedeli 4/11/1983 tarih ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümlerince oluşturulan “Takdir Komisyonu” tarafından belirlenecek tutardan aşağı olmak üzere arsa tahsisi yapılabilir. 20/7/1966 tarih ve 775 sayılı Gecekondu Kanunun 25inci maddesine uyan kimselere de bu madde dahilinde arsa ve konut sağlanabilir.
Belediyelerin bu madde hükümlerine göre yapacakları işler 8/9/1983 tarih ve 2886 sayılı Kanun hükümlerine tabi değildir.
Bu maddenin uygulama esasları, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığınca müştereken hazırlanacak çerçeve yönetmeliğine uygun olarak belediye meclislerince çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.”
Madde 13
1580 sayılı Kanuna aşağıdaki ek maddeler eklenmiştir.
Ek Madde 9 – Belediyeler, mahallelere yönelik hizmetlerin planlanması ve yürütülmesinde mahalle muhtarlığının ve mahalle halkının katılımını sağlayacak olan, mahalle bazında oluşturulan mahalle meclislerinin çalışmalarını kolaylaştırıcı tedbirleri alır. Mahalle halkının önereceği ve katkı sağlayacağı projeleri öncelikle değerlendirir ve imkanları ölçüsünde mahalle muhtar, ihtiyar heyetleri ile mahalle meclislerinin görevlerini yapmalarına ve muhtarlık ile mahalle meclislerinin bina ve bürolarının tesisine yardımcı olur. İşsiz, dar gelirli ve engelli kesimin ihtiyacını karşılayan, mahalle-semt eğitim, üretim, meslek edindirme, danışmanlık merkezleri, çocuk yuvası, huzurevi, mahalle çamaşırhanesi, hamam, ucuz satış merkezleri vb. tesisleri kurar, kurdurur, işletir, işlettirir.
Yurt dışı İlişkileri
Ek Madde 10
Belediyeler; görev alanlarıyla ilgili konularda faaliyet gösteren uluslar arası teşekkül ve organizasyonlara, belediye meclisinin kararı, Dışişleri Bakanlığının uygun görüşü ve İçişleri Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile üye olabilir ve yabancı ülke belediyeleri ve şehir yönetimleri ile belediye meclisinin kararı ve Dışişleri Bakanlığının uygun görüşü üzerine İçişleri Bakanlığının onayı ile kardeş şehir ilişkisi kurabilir.
Belediyeler; 5/5/1969 tarihli ve 1173 sayılı Kanun, 24/6/1994 tarihli ve 4009 sayılı Kanun ve 31/5/1963 tarihli ve 244 sayılı kanun hükümleri saklı kalmak üzere belediyeleri ve şehir yönetimleri ile Dışişleri Bakanlığı bilgisi dahilinde çevre, turizm, kültür, spor, afet ve altyapı konularında ortak faaliyetler ve ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir. Toplumsal sorunlar ile bu sorunların çözümlerine ilişkin Uluslararası Antlaşmalar incelenir. İlgili sivil toplum kuruluşları işbirliğinde uygulama projeleri hazırlanır ve bu kuruluşların projelerini maddi ve ayni destekler.
Yukarıdaki fıkralar gereğince kurulacak ilişkiler ve yapılacak faaliyetlerin dış politikaya uygun olarak yürütülmesi zorunludur. Dışişleri Bakanlığı bu konularda resmen sınırlama getirme yetkisine sahiptir.
Bu maddenin uygulama esasları Dışişleri Bakanlığının uygun görüşü alınarak, İçişleri Bakanlığınca çıkartılacak bir yönetmelikle düzenlenir.
Diğer Kuruluşlarla İlişkiler
Ek Madde 16
Belediyeler, belediye meclisinin kararı üzerine ve aralarında yapacakları anlaşmaya uygun olarak;
a)Görev alanlarına giren konularda genel , katma ve özel bütçeli kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilirler ve bu amaçla aralarında gerektiğinde kaynak aktarımında bulunabilirler. Bu takdirde iş, işi üstlenen kurumun tabi olduğu mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır.
c) Sorumluluk alanlarında Devletin, ilgili sivil toplum kuruluşlarının, güvenlik, eğitim, kültür, sağlık, sosyal yardım, sosyal hizmet ve spor kurum ve tesislerinin, arsa ve ayni ihtiyaçlarını karşılayabilirler, yapım, bakım ve onarım işlerini bedelsiz olarak gerçekleştirebilirler, bu hizmetler için geçici olarak araç ve personel görevlendirirler. Bu görevlerle ilgili, inceleme, araştırma ve projeler yapar ve yaptırırlar. Yayın ve eğitim faaliyetlerinde bulunurlar. Kütüphane ve bilgi merkezleri kurarlar.
d) Görev alanlarına giren konularda, diğer mahalli idareler ve mahalli idare birlikleri, ilgili sivil toplum kuruluşları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilirler, aralarında geçici olarak personel görevlendirmesi ve araç tahsisi yapabilirler, ortak projeler için ödenek aktarımında bulunabilirler. İlgili sivil toplum kuruluşlarına proje karşılığı mali destek sağlayabilirler.
e) Görev alanlarına giren konularda kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları, kamuya yararlı dernekler, kamu hizmeti görmeleri nedeniyle kanunla veya Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 17/7/1964 tarih ve 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir.
f) Kendilerine ait taşınmaz malları, hizmetlerinde kullanılmak ve süresi 25 yılı geçmemek üzere bedelli veya bedelsiz olarak genel, katma ve özel bütçeli kuruluşlara ve mahalli idarelere, üniversiteler, meslek kuruluşları ve ilgili sivil toplum kuruluşlarına tahsis edilebilir. Bedelli tahsislerde bedel, taraflar arasında kıymet taksiri suretiyle belirlenir. Tahsis edilen taşınmazların tahsis amacı dışında kullanılması halinde, tahsis işlemi ile ilgili belediyece aynı usulle iptal edilebilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür.
İsim Verilmesi
Ek Madde 17
Cadde, sokak, meydan, park, tesis ve benzerlerine isim verilmesi veya bunların isminin değiştirilmesi ile beldeyi tanıtıcı amblem, flama ve benzerlerinin tesbitine ilişkin belediye meclisi kararları, üye tam sayısının çoğunluğunun oyu ve mahallede oluşturulan Yerel Meclislerin görüşü alınarak mahallin en büyük mülki amirinin tasdikiyle yürürlüğe girer. Bu madde gereğince isim verilmesine, amblem, flama ve benzerlerinin tesbitine dair esaslar İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.
Açıklık ve Katılım
Ek Madde 20
Belediyeler, faaliyetleriyle ilgili olarak halkın, meslek odalarının ve sivil toplum kuruluşlarının bilgi alma, görüş oluşturma ve öneride bulunma haklarını kullanabilmelerini sağlayıcı tedbirleri alır. Sivil toplum kuruluşlarının ortaklık düzeyinde eşitlik ilkesi temelinde Belediye meclisleri ve komisyonlar düzeyinde belediye yönetimine katılımını sağlar.
Gerçek ve tüzel kişiler, maliyetini aşmamak üzere belediye meclisince belirlenecek tarifede yer alan bedel karşılığında, belediye karar organlarının karar ve toplantı zabıtlarının suretlerini yazılı olarak isteme hakkına sahiptir. Bu taleplerin 7 gün içinde yerine getirilmesi zorunludur.
Belediyenin gelir ve giderlerini gösteren üçer aylık “Mali Durum Raporu”, İçişleri Bakanlığınca belirlenecek esaslara uygun olarak hazırlanır ve belediyenin mutat ilan yerlerinde askıya çıkarılır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanuna ilişkin Değişiklik Hükümleri
Madde 16
e – Çevre sağlığı ve korunmasını sağlamak, gıdayla ilgili üretim , depolama ve ambalaj tesisleri hariç olmak üzere Sağlık Bakanlığınca belirlenecek esaslara uygun olarak, 1nci sınıf gayrısıhhi müesseselerin açılış ve çalışmalarına ruhsat vermek ve buraları denetlemek.
Madde 17
3030 sayılı Kanunun 14ncü maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“İlçe ve alt kademe belediye meclislerinin imara ilişkin kararları onay için büyükşehir belediye meclisine sunulmak üzere büyükşehir belediye başkanına gönderilir. Büyükşehir Belediye Başkanı 7 gün içinde büyükşehir belediye meclisine sunar. Büyükşehir belediye meclisi en geç 30 gün içerisinde bu kararları onaylar veya değiştirilmek üzere iade eder. Büyükşehir belediye meclislerinin, ilçe ve alt kademe belediyelerinin imara ilişkin kararları 7 gün içerisinde uygulamaya konulmak, diğer bütün kararları ise 15 gün içerisinde onaylamak üzere büyükşehir belediye başkanına gönderilir.”
İmar uygulamalarında, oluşturulacak yerel il veya ilçe meclislerinin görüşü ve önerileri alınır. İmar uygulamalarında, ilgili düzeydeki yerel meclislerin (mahalle/köy ilçe, il) görüşü alınmadan değişiklik yapılamaz.
Madde 20 – 3030 sayılı kanuna 25 nci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki ek maddeler eklenmiştir.
Ek Madde 4
Büyükşehir belediyeleri, büyükşehir ilçe ve alt kademe belediyelerin imar planı ve yapılaşma uygulamalarının imar mevzuatına ve imar planlarına uygunluğunu denetlemeye yetkilidir. Bu deneyim bizzat büyükşehir belediye başkanı tarafından yapılabileceği gibi, onun yetkilendireceği büyükşehir belediye görevlileri, tarafından da yapılabilir. Denetim işlerinde kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve kamu kurumu niteliğindeki meslek odalarından da yararlanılabilir. Denetimler sonucunda tesbit edilen eksikliklerin giderilmesi ve gerekli görülen değişikliklerin yapılması, yeterli süre verilerek ilgili ilçe veya alt kademe belediyesinden istenir. Gerekli tedbirler, bu süre içinde ilçe veya alt kademe belediyesince alınmadığı takdirde, sorumluluk kendisine ait olmak üzere bizzat büyükşehir belediyesi tarafından alınabilir.
İmar uygulamalarında, oluşturulacak yerel il veya ilçe meclislerinin görüşü ve önerileri alınır. İmar uygulamalarında, ilgili düzeydeki yerel meclislerin (mahalle/köy ilçe, il) görüşü alınmadan değişiklik yapılamaz.
Büyükşehirlerde Ulaşım ve koordinasyon
Ek Madde 5
Büyükşehir belediyeleri; görev ve yetki alanlarında ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini özürlülerle ilgili TSE standartlarını da gözeterek bir bütün olarak planlamaya ve koordinasyonu sağlamaya, resmi ve özel kuruluşlarca toplu taşıma hizmetlerinde kullanılan Kara Yolları Genel Müdürlüğü yol ağı dışındaki her türlü karayolu, denizyolu, suyolu ve demiryolu vasıtaları ile servis araçlarının güzergahlarını ve taksi durak yerlerini belirlemeye, bu konuda ilgili kuruluşlar için bağlayıcı ve yönlendirici kararlar almaya, karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tesbit etmeye ve bunları işletmeye, işlettirmeye ve kiraya vermeye, park yerleri ile ilgili olarak alınan kararları ihlal edenler hakkında 1608 sayılı Kanun hükümlerine göre cezai ve zabıtai müeyyideler uygulamaya yetkilidir. Bu madde ile Büyükşehir Belediyelerine verilen, programlama, koordinasyon, güzergah ve park yerleri belirlenmesine ilişkin yetkiler, Büyükşehir Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) tarafından kullanılır. Ancak, bu merkeze İçişleri Bakanlığınca yönetmelik ile belirlenecek ilgili kamu kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve odaların (oda üst kuruluşu bulunan yerlerde üst kuruluşun) temsilcileri ile il ve ilçe meclislerinin birer temsilcileri de katılırlar ve oy kullanılırlar. Bu maddede belirtilen konularda UKOME tarafından alınacak kararlar valinin onayı ile yürürlüğe girer.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İl Özel İdaresi Kanununa ilişkin Değişiklik Hükümleri
Madde
22. …………
Madde 13 – a) ……
b)…….
c) İlgili mevzuat hükümlerine uygun olarak organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi siteleri kurulmasına yardımcı olmak, bu konuda ilgili bakanlıklar, kuruluşlar, belediyeler, kooperatifler ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapmak, özel kanunlar gereğince korunması gereken tarım arazileri hariç olmak üzere, gerektiğinde bu hizmetler için ihtiyaç duyulan taşınmaz malları kamulaştırmak ve altyapı hizmetlerini üstlenmek, işsiz, dar gelirli ve engelli kesimin ihtiyacını karşılayan, mahalle-semt eğitim üretim, meslek edindirme, danışmanlık merkezleri, çocuk yuvası, huzurevi, mahalle çamaşırhanesi, hamam, ucuz satış merkezleri vb. tesisleri açmak, ilgili sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapmak.
f) İlgili kamu kurum ve kuruluşları ve 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu gereğince il ve ilçelerde kurulan Sosyal yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları ile işbirliği sağlayarak ve bunlarla müşterek olarak; aile, çocuk, genç, yaşlı, hasta, özürlü, kimsesiz, muhtaç, suçlu ve benzeri toplum kesimlerine yönelik sosyal hizmetlerin yürütülmesine, bunların daha sağlıklı, üretken ve topluma yararlı hale gelmesine yardımcı olmak, bu amaçla rehberlik ve rehabilitasyon merkezleri oluşturmak, bunları işletmek, işlettirmek. Şiddet, taciz ve istismarın engellenmesi için çalışmalar yapmak. Aile içi sosyal ve ekonomik yaşamdan kaynaklanan sorunlara çözümler sağlanabilmesi amacıyla gerekli tesisleri kurmak, işletmek veya işlettirmek. İlgili konularda çalışan sivil toplum kuruluşlarını desteklemek. İlgili uluslararası anlaşmaları incelemek, uygulama projeleri hazırlamak.
Ayrıca korunması gereken toplumsal kesimlerle ilgili bütün çalışmaları, sorunları ve çözümleri birleştirici koordinasyon kurulları oluşturmak. Sosyal hizmet ve sosyal yardım uygulamalarında bu konuda eğitimli/deneyimli elemanların istihdamı esastır.
h) İlgili mevzuata uygun olarak belediye sınırları ve mücavir alanlar dışında sıhhi işyerlerinin açılış ve faaliyetine izin vermek,
k) İlgili bakanlık ve kuruluşlar, yukarıda tanımlanan işleri yürütürken yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapar, toplumun tümüne veya bir kesimine yönelik projeler ve etkinlikler için maddi ve ayni her türlü yardımı yapabilir, belirli süreler için insangücü, araç-gereç, arsa, tesis ve benzeri desteklerde bulunabilir. Bu destek ve yardımlarda aynı veya benzer amaçları taşıyan gönüllü kuruluşlar arasında ortak hareket edilmesi ve işbirliği yapılması özendirilir, ortaklık içinde projeler uygulanır.
l) Toplumsal haklarını tam olarak kullanamayan kesimlere ilişkin görevleri:
1. Toplumsal yaşamda cinsiyet ayrımını önlemek, kadının ve toplumsal haklarını tam olarak kullanamayan tüm diğer sosyal grupları yaşamın tüm alanlarında etkin hale getirmek, kalkınmanın fırsat ve olanaklarından eşit biçimde yararlanmalarını sağlamak,
2. Başta kadına yönelik olmak üzere, toplumsal yaşamın tamamında, şiddet, taciz ve istismarın engellenmesi için çalışmaları yapmak,
3. Kadınların, çocukların ve gençlerin aile içi ve sosyal yaşamdan kaynaklanan sorunlarına çözümler sağlanabilmesi amacıyla gerekli tesisleri kurmak, işletmek veya işlettirmek,
4.Yurttaşlara yasalarla verilen hakların tam ve eşit biçimde kullanılabilmesi için bilinç düzeyi yükseltici çalışmalarda bulunmak,
5. Bu görevleriyle ilgili inceleme, araştırma ve projeler yapmak, yaptırmak, yayın ve eğitim faaliyetlerinde bulunmak, kütüphane ve bilgi merkezleri kurmak,
6. Merkezi İdarenin il ve ilçe teşkilatınca toplumsal haklarını tam olarak kullanamayan gruplara yönelik olarak yürütülen hizmetlerin koordinasyonunu sağlamak,
Madde 23
İl Özel İdaresi Kanununun değişik 100üncü maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“İlçe teşkilatının görevleri ve ilçe meclisi
Madde 100 İlçe teşkilatının görevleri şunlardır
a. Özel idare ile ilgili görev ve hizmetleri ilçe düzeyinde yürütmek ve ilçede yapılacak özel idare yatırımlarını teklif etmek,
b. Özel idare gelirlerini tahsil etmek, ilçe tarafından gerçekleştirilecek harcamaları yapmak,
c. Yatırım plan ve programlarına esas olacak ilçe envanterini hazırlamak,
d. İl Özel İdaresince verilen diğer görevleri yapmak,
İlçelerde; ilçe ile ilgili yatırım ve hizmetler hakkında İl Özel İdareleri ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına görüş ve önerilerde bulunmak üzere, kaymakamın (merkez ilçede Vali veya görevlendireceği Vali Yardımcısının) başkanlığında, o ilçenin il genel meclis üyeleri, belediye başkanları, köy ve mahalle muhtarları ile mahalle meclisinin temsilcileri kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları ile sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinden oluşan ilçe meclisi kurulur. Vali ve kaymakamlar, ilçe meclislerini oluşturmak ve çalışmalarını sağlamakla yükümlüdür. İlçe meclisinin kuruluş ve çalışma esasları sivil toplum kuruluşlarının görüşleri alınarak İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.”
“Vali yardımcılarına, kaymakamlara ve il özel idare müdürlüklerine yaptıkları özel idare hizmetleri karşılığında, il daimi encümeni üyelerine ödenen aylık ödenek tutarında aylık ödeme yapılır.”
Madde 24
İl Genel Meclisi
Madde 103
İl özel idaresinin genel karar organı olan il genel meclisi, ilgili mevzuatta gösterilen esas ve usullere göre seçilmiş üyelerden ve doğal üyelerden oluşur.
Kaymakamlar, belediye başkanları, üniversite temsilcileri, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarının başkanları ve her ilçeden köy muhtarlarının kendi aralarında seçeceği bir muhtar ile il ve ilçe meclislerinin birer temsilcileri il genel meclisinin doğal üyesidir.
İl genel meclisleri, kanunların il özel idarelerine görev olarak verdiği konularda ön incelemeye ihtiyaç duyulan hallerde ihtisas komisyonları kurabilir. İhtisas Komisyonları, her siyasi parti grubunun ve bağımsız üyelerin il genel meclisindeki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle teşkil edilir. Bu teşkil sırasında kadın üyelerin en az %30 oranında temsil edilmeleri gerekmektedir.
İl özel idare müdürü, köy muhtarları, bakanlıkların il veya bölge müdürleri, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları, ilgili sivil toplum kuruluşları ve komisyon üyesi olmayan il genel meclisi üyeleri görev alanlarıyla ilgili konuların görüşüldüğü ihtisas komisyonu toplantılarına iştirak edebilir, görüşlerini belirtebilir, ancak oy kullanamazlar.
(Aradaki paragraf iptal edilmelidir.)
İl genel meclis üyelerinin aylık olarak 4000 gösterge rakamının devlet memurları için tesbit edilen aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık ödenek verilir. Ayrıca, il genel meclisinin ve ihtisas komisyonlarının başkan ve üyelerine, meclis ve komisyon toplantılarına fiilen katıldıkları her gün için 400 gösterge rakamının devlet memurları için tesbit edilen aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarı geçmemek üzere İçişleri Bakanlığınca tesbit edilecek miktarda oturum ücreti ödenir. Ancak oturum ücretlerinin otuz günlük toplamı, aylık ödeneğin üç katını geçemez. İl daimi encümeninin başkan ve üyelerine ise 10.000 gösterge rakamının devlet memurları için tesbit edilen aylık katsayısı ile çarpımı sonucunda bulunacak miktarı geçmemek üzere İçişleri Bakanlığınca tesbit edilecek miktarda ödenek verilir. İl genel meclisi toplantılarının devamı süresince, il daimi encümeninin başkan ve üyelerine, yalnız il genel meclisi üyeleri, için tesbit edilen ödenek verilir. Doğal üyelere herhangi bir ödeme yapılmaz.
Herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tabi olmayan il genel meclis üyelerinin kendileri, devlet memurları gibi tedavi ve cenaze giderleri yardımından faydalanır.
Hangi komisyonların kurulacağı ve bu maddenin uygulama esasları 119uncu maddede belirtilen yönetmelikle düzenlenir.
Madde 25
İl Özel İdaresi Kanununa aşağıdaki ek maddeler eklenmiştir.
Ek Madde 1 Hizmete İlişkin Esaslar
Hizmetlere ilişkin kararların alınması, uygulanması ve denetlenmesi süreçlerinde açıklık ve katılımı sağlayıcı her türlü tedbiri almakla yükümlüdür.
Belediyeler ve il özel idarelerince, görev ve yetki alanlarına giren konularda halkın, meslek teşekküllerinin ve sivil toplum kuruluşlarının yönetime katılma, bilgi alma ve görüş oluşturma haklarını gerçekleştirmeye katkı sağlamak amacıyla merkezi yönetimin yerel temsilcilerinin, mahalli idareler (mahalle ve köy muhtarlıkları, Belediyeler ve İl Özel idareleri) ve sivil toplum örgütlerinin karar alma süreçlerinde ortaklık düzeyinde ve eşitlik ilkesi temelinde birlikte çalışmalarını olanaklı kılacak ve koordine edecek mahalle/köy, ilçe ve il düzeylerinde yerel meclisler oluşturulur. Bu meclislerce alınan kararlar, İl Özel İdarelerince alınacak kararlarda gözönünde bulundurulur.
Meclisin oluşumu ve çalışma esasları ile ilgili yönetmelikler, oluşturulacak yerel meclislerin katılımcı kuruluşlarınca hazırlanır:
Gerçek ve tüzel kişiler belediye ve İl Özel İdaresi karar organlarının karar ve toplantı zabıtlarının suretlerini maliyetleri karşılığında yazılı olarak isteme hakkına sahiptir. Bu taleplerin 3 iş günü içinde yerine getirilmesi zorunludur.
Belediyeler ve İl Özel idarelerinin karar organlarının karar ve toplantı zabıtları, toplantıyı izleyen iş günü idarenin halka açık ilan yerlerinde askıya çıkarılır ve 7 iş günü süre ile burada tutulur.
Belediyelerin ve illerin nüfus durumları dikkate alınarak İçişleri Bakanlığınca tesbit edilecek oranda seçmenin yazılı olarak talep ettiği konuların, ilk olağan belediye veya il meclisi toplantısında görüşülmesi zorunludur. Şu kadar ki, talep konularının görüşmeye yetkili olduğu hizmet konularından olması şarttır.
Belediyeler ve İl özel idareleri İçişleri Bakanlığınca belirlenecek esaslara uygun olarak gelir ve giderleri ile çalışmalarını gösteren faaliyet raporlarını 3 aylık dönemler itibariyle hazırlayarak ilan mahalline 7 iş günü süreyle asarlar ve ayrıca kamunun kullanımına sunarlar. Bir hafta süreyle ilan edilmeyen, kamuya açılmayan kararlar yerel meclislerce geçersiz sayılır ve uygulanmaz.
“İlçe Köy Birlikleri ve Köylere Yardım”
Ek Madde 6
En az dört köyü olan ilçelerde; gönüllülük esasına dayalı olarak, köylere ait hizmetlerin yürütülmesine yardımcı olmak, gerektiğinde bu hizmetleri bizzat yapmak ve kırsal kalkınmayı katılımcı bir anlayışla sağlamak üzere, tüm köylerin iştiraki ve Bakanlar Kurulu izniyle kurulduğu ilçenin adını taşıyan “İlçe Köy Birlikleri” kurulur. Bakanlar Kurulu, bu konuda genel izin vermeye yetkilidir.
Birliklerin kuruluşu, statüsü, organları ve çalışma esasları, bu maddede düzenlenmeyen hususlarda 3/4/1930 tarihli ve 1580 sayılı Belediye Kanununun 133 ila 148inci maddeleri hükümleri uygulanır. Birliklerin tüzüğü İçişleri bakanlığınca hazırlanacak tip tüzüğe uygun olarak düzenlenir.
Birlik başkanı, merkez ilçelerde vali veya yerine görevlendireceği bir vali yardımcısı, diğer ilçelerde kaymakamlardır. Birlik başkanı birlik meclisine ve birlik encümenine başkanlık eder ve birlik işlerinin yürütülmesini sağlar.
Birlik meclisi, birliğe üye köy muhtarlarından oluşur. İlçede köylere yönelik hizmet ve faaliyette bulunan kamu kurum ve kuruluşları ve kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarının temsilcileri ile o ilçeden seçilen il genel meclisi üyeleri, meclisin fahri üyesidir. Meclis, birliğe görev olarak verilen konularda ön incelemeye ihtiyaç duyulan hallerde ihtisas komisyonları kurulabilir. Fahri üyeler, ihtisas komisyonları kurabilir. Fahri üyeler, ihtisas komisyonu toplantılarına katılıp kendi faaliyet konularında görüş ve önerilerini belirtebilir, ancak oy kullanamazlar.
Birlik encümeni, birlik başkanı ile birlik meclisinin dönem başı toplantısında kendi üyeleri arasından bir yıl süre için seçilecek 4 asıl, 4 yedek üyeden teşekkül eder. Asıl üyeliklerde boşalma olduğu takdirde, en çok oy alandan başlamak üzere yedek üyeler asıl üyeliğe getirilir.
İl özel idareleri ile genel, katma ve özel bütçeli kuruluşlar, köye yönelik hizmetlerine ilişkin yapım, bakım ve onarım işlerini yetkili organlarının ve birlik meclisinin kararı ile ve aralarında yapacakları anlaşmaya göre birlikler aracılığıyla gerçekleştirebilirler. Bu takdirde, gerekli kaynak birliklere aktarılır ve söz konusu iş, birliğin tabi olduğu esas ve usullere göre sonuçlandırılır.
Birliklerin kendi imkanları ile gerçekleştirebilmeleri mümkün olmayan bir veya birden fazla köyü ilgilendiren yatırım projeleri, birlik meclis kararı ile İl özel idarelerinin yatırım programlarına teklif edilir. Bu teklifler, yatırım programlarının hazırlanması sırasında öncelikle değerlendirilir.
Birlikler, hizmetlerin yürütülmesi için ihtiyaç duydukları personeli 1475 sayılı İş Kanunu hükümlerine göre istihdam edebilirler. Ancak, birliğin personel giderleri bütçe giderlerinin 1/10’unu geçemez.
İl Özel İdaresi bütçe gelirlerinin en az %10’u (İstanbul’da en az %5’i) köy nüfusları toplamına göre o ildeki ilçe köy birliklerine aktarılır. Köy sayısı dörtten az olan ilçelerde paylar ilgili köylere doğrudan aktarılır.
Birliklerin iş ve işlemleri İçişleri Bakanlığınca düzenli olarak denetlenir.
Bu madde gereğince kurulacak Birlikler, 1886 sayılı Devlet İhale Kanunu, 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu ve 237 sayılı Taşıt Kanunu hükümlerine tabi değildir. Birliklerin ihale, bütçe ve muhasebe iş ve işlemleri Maliye Bakanlığının görüşü alınarak İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.
Ek Madde 7
İl düzeyinde ilçe meclislerinin temsilcilerinden, mahalli idareler ve sivil toplum kuruluşları ile üniversitelerin temsilcilerinden, ortaklık düzeyinde ve eşitlik ilkesi temelinde, il meclisleri oluşturulur. Valiler il meclislerinin oluşturulmasını ve çalışmalarını sağlamakla yükümlüdürler. İl meclisinin oluşturulmasını ve çalışmalarını sağlamakla yükümlüdürler. İl meclisinin kuruluş ve çalışma esasları sivil toplum kuruluşlarının görüşleri alınarak İçişleri Başkanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.
Yurtdışı İlişkileri
Ek Madde 8 – İl özel İdareleri
Görev alanlarıyla ilgili konularda faaliyet gösteren uluslar arası teşekkül ve organizasyonlara, il genel meclisinin kararı, Dışişleri Bakanlığının uygun görüşü ve İçişleri Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile üye olabilir.
Yabancı ülke il ve şehir yönetimleri ile il genel meclisinin kararı ve Dışişleri Bakanlığının uygun görüşü üzerine İçişleri Bakanlığının onayı ile kardeş şehir il ilişkisi kurabilir.
1173 sayılı Kanun, 4009 sayılı Kanun ve 244 sayılı Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, kardeş il ilişkisi içinde bulundukları veya sınırdaş oldukları yabancı ülke il ve şehir yönetimleri ile Dışişleri Bakanlığından izin almak kaydıyla, çevre, turizm, kültür, spor, afet ve altyapı konularında ortak faaliyetler ve ortak hizmet projeleri gerçekleştirilebilir.
Özel olarak korunması gereken toplumsal kesimlerin, bireylerin sorunları ile bu sorunların çözümlerine ilişkin Uluslararası Anlaşmalar incelenir. İlgili sivil toplum kuruluşları işbirliğinde uygulama projeleri hazırlar ve bu kuruluşlarının projeleri desteklenir.
Yukarıdaki fıkralar gereğince kurulacak ilişkiler ve yapılacak faaliyetlerin dış politika gereklerine uygun olarak gerçekleştirilmesi zorunludur. Dışişleri Bakanlığı bu konularda resmen sınırlama getirme yetkisine sahiptir.
Bu maddenin uygulama esasları Dışişleri bakanlığının uygun görüşü alınarak, İçişleri Bakanlığınca çıkartılacak bir yönetmelikle düzenlenir.
Diğer Kuruluşlarla İlişkiler
Ek Madde 9
-a)………..
b)……….
c)……….
d)Görev alanlarına giren konularda diğer mahalli idareler ve mahalli idare birlikleri ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirilebilir, aralarında geçici olarak personel görevlendirmesi ve araç tahsisi yapabilir, ortak projeler için ödenek aktarımında bulunabilir. Çevre düzenlemesi ve mahalli planlama çalışmalarında ilgili sivil toplum kuruluşları ile işin başlangıcından itibaren işbirliği geliştirebilirler, yerel ve merkezi idarenin, il ve ilçe teşkilatınca kadınlara yönelik olarak yürütülen hizmetlerin koordinasyonunun sağlanması için Kadının Statüsü Koordinasyon Kurulu kurulabilir.
Açıklık ve Katılım
Ek Madde 10
İl özel idareleri, faaliyetleriyle ilgili olarak halkın, meslek teşekküllerinin ve sivil toplum kuruluşlarının bilgi alma, görüş oluşturma ve öneride bulunma haklarını kullanabilmelerini sağlayıcı tedbirleri alır.
İlgili sivil toplum kuruluşları işbirliğinde ortak projeler hazırlar veya hazırladıkları projelere mali destek sağlar. Fahri Müfettişlik Kamu denetçiliği (Ombudsmanlık) hizmetlerini oluşturur.
Gerçek ve tüzel kişiler, maliyetini aşmamak üzere il genel meclisince belirlenecek tarifede yer alan bedel karşılığında, il özel idaresi karar organlarının karar ve toplantı zabıtlarının suretlerini yazılı olarak isteme hakkına sahiptir. Bu taleplerin 7 gün içinde yerine getirilmesi zorunludur.
İl özel idarelerinin gelir ve giderlerini gösteren üçer aylık “Mali durum raporu”, İçişleri Bakanlığınca belirlenecek esaslara uygun olarak hazırlanır ve il özel idaresinin mutat ilen yerlerinde askıya çıkarılır.
Ek Madde 14
İl genelinde imar planlarının hazırlanması ve uygulanmasında bütünlüğü ve koordinasyonu sağlamak ve uygulamada karşılaşılan sorunların çözümüne yardımcı olmak amacıyla mahalli idareler için yönlendirici kararlar almak üzere il meclisleri bünyesinde valinin başkanlığında ilgili kaymakamlar ve belediye başkanları ile Türk Mimar ve Mühendisler Odası, ilgili diğer özellikle afetlerle ilgili uzman kuruluşların temsilcilerinin iştirakiyle il meclisleri bünyesinde il imar yönlendirme kurulu oluşturulur.
Çevre düzeni planları ve nazım imar planları (1/25.000 ölçekli) il imar yönlendirme kurulu ile birlikte yapılır. Kurulun çalışma esasları İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir
BEŞİNCİ BÖLÜM
Mahalli idarelerin Gelirlerine İlişkin Değişiklik Hükümleri
Madde27 …………….
Payların hesaplanması ve dağıtımı
Madde 1
a) ……….
b) ………..
c) Belediyeler ve İl Özel idareleri yerel olanak ve gereksinimlerine göre meclis kararı ile yerel gelir kalemleri belirleyip, tahsil edebilir. (Anayasa ve Vergi konularında bu konuda gerekli değişikliklerin yapılması ile uygulanır)
YEDİNCİ BÖLÜM
Seçimlere Dair Hükümler
Madde 28- 18/1/1984 tarihli ve 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun 2’nci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise mutlak çoğunluk sistemi uygulanır.”
Madde 30- 2972 sayılı Kanunun 22’nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 22- Sandık kurullarınca gönderilen belediye başkanı seçimlerine ilişkin tutanakların, ilçe seçim kurulu tarafından birleştirilmesi neticesinde geçerli oyların yarıdan fazlasını alan aday başkanlığa seçilmiş olur.
Belediye Başkanı seçimlerine ilişkin ilçe birleştirme tutanakları ilçelerden il seçim kuruluna gönderilir. İl seçim kurulu tarafından bu tutanakların birleştirilmesi neticesinde geçerli oyların yarıdan fazlasını alan aday, belediye başkanlığına seçilmiş olur.
Seçimlerde, belediye başkan adaylarından hiç birisi geçerli oyların yarıdan fazlasını alamamışsa, seçimi takip eden ilk Pazar günü ilk seçimde en çok oy almış iki aday arasında yeniden seçim yapılır. Seçim tutanaklarının birinci ve ikinci fıkralar hükümlerince birleştirilmesi neticesinde geçerli oyların çoğunluğunu alan aday belediye başkanlığına seçilir.”
Madde 33- ……
“Ek Madde 3- İl genelinde imar planlarının hazırlanması ve uygulanmasında bütünlüğü ve koordinasyonu sağlamak ve uygulamada karşılaşılan sorunların çözümüne yardımcı olmak amacıyla mahalli idareler için yönlendirici kararlar almak üzere il meclisleri bünyesinde valinin başkanlığında ilgili kaymakamlar ve belediye başkanları TMMOB ve ilgili diğer uzman kuruluşların temsilcilerinin iştirakiyle İl Meclisleri bünyesinde İl İmar Yönlendirme Kurulu oluşturulur.
Çevre düzeni planları ve nazım imar planları (1/25.000 ölçekli) İl İmar Yönlendirme Kurulu ile birlikte yapılır.
Kurulun çalışma esasları İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.”