2014 Çalışma Raporu

01.01.2014 – 31.12.2014 Dönemi

Yönetim Kurulu Çalışma Raporu

Çalışan Çocukların Korunması

Çalışma Ortamı Dergisi’nde ÇOCUK HABER kanalı : Sürekli olarak temasta olduğumuz çeşitli uluslararası web sitelerinden de yararlanarak, çocuk hakları alanında, çocukların yaşadıkları insan hakları ihlallerini okurlarımıza aktarmaya çalışmaktayız. Asker çocuklardan, çocuk gelinlere; zorbalıktan, zorla çalıştırmaya; eğitimde zulümden ailede şiddete kadar çocukların sorunları pek çok… Ama üzülerek söylemek zorundayız ki, bu sorunları çözmeye yönelik çabalar kadar, bizim topluma ve yetkililere iletme olanağımız da bir o kadar sınırlı. Web sitelerimiz yoluyla çocuk emeği ile mücadelenin duyurulması çabası içindeyiz. Aşağıdaki siteler buna örnektir :

Çocuk Emeği Dünya Atlası : Çocuk Emeğinin en kötü biçimlerinin ülkeler arasındaki dağılımını gösteren haritalardan ve bu konudaki temel bilgilerden oluşan bir site.

Çocuk Emeği Kaynakçası : Türkiye’de çocuk emeği alanında yapılan yayınları, kimlikleri ve kısa özetleri ile veren bir site.

Basında Çocuk Emeği : 1979-2008 yıllarını kapsayan ve beşer yıllık zaman dilimlerinde incelenen beş ulusal gazetede yer alan çocuk emeği ile ilgili haberler hem kupür ve hem de istatistik olarak verilmektedir.

Genç Kız Evi :

2003 yılında Ankara-Türközü-Boztepe gecekondu mahallesinde, genç kızların okulda başarılarını arttırmak ve meslek sahibi olarak yaşama tutunmalarını sağlamak için UMUT projesini başlattık. Çocuk işçiliğiyle mücadelenin bir yolu olarak gördüğümüz bu projede, 11 yıl boyunca, her yıl yaklaşık 80 kadar genç kız, okul çıkışı, merkezimize gelerek sıcak bir el, sıcak bir ortam ve destek buldular. Bunun sonucunda beklenen başarı ve büyük farklılık da ortaya çıktı. Şu anda, meslek liselerini, üniversiteyi okuyan ve bunların yanı sıra meslek sahibi olmuş bir çok Boztepe’li genç kız ve aileleri, daha önce hayal bile edemeyecekleri bir yaşamı yakaladılar. Hatta aralarından mahallenin ilk mühendisi çıkmak üzere … Bu proje, 4-8.sınıf öğrencilerini kapsıyordu. Ne yazık ki, 4+4+4 Eğitim Yasası’ndan sonra, sınıfların parçalanması, çocukların uzak okullara gönderilmeleri, kurulan düzeni sürdürmeyi olanaksız duruma getirmiştir. Çalışmalar, daha bir çok genç kıza yeni ufuklar açabilecekken 2014 yılı Haziran’ında sonlandırılmıştır.

Kütüphane :

Prof.Dr.Nusret H.Fişek Kütüphanesi bir çok yerleşkeden oluşmakta ve kitap içeriklerine internet üzerinden ulaşılmaktadır (www.kutuphane.fisek.org.tr). Bu kütüphaneler içerisinde, “iş sağlığı güvenliği” ve “çocuk emeği” alanında, Türkiye’de başka kütüphane bulunmamaktadır. Bu bakımdan araştırıcılar için zengin bir başvuru kaynağıdır. Yerleşkede yer alan diğer kütüphaneler şunlardır :

Sosyal güvenlik

Kadın

Nüfus

Sosyal politika

Sendikalar

Sosyal hekimlik

Genel Kültür

İş Sağlığı Güvenliği’nde En Kötü Koşullarda Çalışanların Korunması :

En kötü koşullardaki işyerlerinde iş sağlığı güvenliğinin geliştirilmesi (Dökümcü Annesi Projesi) : 9 işçiden az işçi çalıştıran ve Ankara-Sincan’daki 1.Organize Sanayi Bölgesi’ne komşu Dökümcüler Sitesi’nde yer alan 40 küçük işyeri ile bu proje yürütülmüştür. Fişek Sağlık Hizmetleri ve Araştırma Enstitüsü ile Ankara Dökümcüler Odası’nın önerisi ve işbirliği ile yürütülen çalışma bir yılını tamamlamıştır. “Döküm işlerinde çalışan işçilerin bir anne özeni ile kaza-hastalıklardan korunması ve sakınılması” hedeflenmiştir. Bu kapsamda yedi iş güvenliği uzmanı işyerlerine dağılmıştır. Risk analizlerini,, acil eylem planlarını ve işçilerin sağlık-güvenlik eğitimlerini yapmışlardır. Bu işyerlerinde çözülmesi gereken sorunları saptamışlar ve önceliklerini ortaya koymuşlardır. Zaman içerisinde ve işyerlerinin güçleri ölçüsünde sorunları gidermeye çalışacaklardır. Yine bu kapsamda beş işyeri hekimi işçilerin genel sağlık muayenelerini yapmıştır. Bu muayenelere koşut olarak solunum ve işitme işlevlerini aydınlatmak üzere akciğer filmi, akciğer fonksiyon testi (spirometri) ve kulak işitme testleri (odyometri) yapılmıştır. Ayrıca her sabah, hastalanan döküm çalışanlarının muayenesi yapılarak reçeteleri yazıldı. Çalışanların, çalışma koşullarından kaynaklanan tehlikelere karşı, bu kadar titizlikle korunması ne kadar yaygınlaşırsa; “anne şefkati” kavramı kafalarda yer ederse; iş sağlığı güvenliği ile ilgili o denli yüz güldürücü sonuçlar alınacağına ve iş felaketlerinin – iş cinayetlerini duymaz olunacağına inanıyoruz.

Çalışma Ortamı Dergisi :

1992 yılında yayın yaşamına başlayan Çalışma Ortamı dergisi, o tarihten beri hiç aksamadan ve gecikmeden, iki ayda bir çıkmakta. 2014 sonunda 137.sayısını çıkaran derginin, süreli yayınlar arasında saygın bir yeri var. 10 üniversiteden ve değişik bilim dallarından öğretim üyelerinin bilimsel danışma kurulunda yer aldığı, hakemli bir dergi. Derginin son sayısının yanı sıra arşivine internet üzerinden ulaşılabilmektedir (http://calismaortami.fisek.org.tr/).

Web siteleri :

Fişek Enstitüsü, tüm çalışmalarını tüm olanaklarını kullanarak dünya insanları ile paylaşmaya çalışıyor. Hiçbir karşılık beklemeksizin, tüm edindiğimiz bilgi ve deneyimleri, en kolay erişilebilir hale getirerek web sitelerimize koymaktayız. Sitelerimizden biri ingilizce. Ama geri kalan tüm sitelerimiz, dünyanın dört bir köşesinde Türkçe okuyabilenler tarafından izlenebilmekte. Biz de onları web istatistiklerimizden izleyebilmekteyiz. Yüzgüldürücü ziyaretçi sonuçlarımızı sizlerle de paylaşmak isteriz.

FİŞEK ENSTİTÜSÜ WEB İSTATİSTİKLERİ (YILLIK)

2014

Sosyal Politika:

Sosyal politika, içerisinde çalışma ortamının geliştirilmesi, sosyal hekimlik vb yer aldığı bir politikalar mozayığı… Çeşitli makaleler ile bu alanı aydınlatmaya çalışan bir web sitemiz var (sosyalpolitika.fisek.org.tr). Ayrıca bu sayfa içerisinde e-kutuphane uygulamasını da zenginleştirmeye çalışıyoruz.

Özel Günlerde Çalışan Çocuk Sergisi ve Gönüllülerin El Emeği Sergileri (12 Haziran Çocuk İşçilikle Mücadele Günü, 20 Kasım Çocuk Hakları Günü) :

Vakfı ayakta tutmak için el birliğiyle çalışan gönüllerimiz, el emeği ürünlerini her fırsatta sergilmekteler… Özel günlerde, hem kamuoyu oluşturmak ve hem de Vakfa katkıda bulunmak için fırsat yaratmaktalar. Bu sunumlar, Vakfa bir çok yeni gönüllü kazandırdı. En büyük zenginliğimiz olan gönüllülerimize, bütün toplumun gönül borcu var. Onlar da çalışan çocuklara olan vefa borçlarını ödemeye çalışmaktalar.

Cumhuriyet Aydınları Portreleri ve Cumhuriyetin Anıt Kurumları :

Türkiye bilim ve tekniği kendisine kılavuz edinmiş yöneticilerce, komşu ülkelerinden çok ilerilere fırlayacak olanaklar buldu. Çoraklıktan yeşilliğe ulaşmasında, bir çok Cumhuriyet aydınının ve onların kurduğu Cumhuriyet’in anıt kurumlarının rolü oldu. Daha önce bir dizi kitap çıkararak “Cumhuriyet’in Anıt Kurumları”nı tanımaya çalıştık. 2014 yılında ise, Cumhuriyet aydınlarını tek tek incelemeye aldık. Cumhuriyet aydınları, bugüne dek bir çok eser bıraktılar; daha sonra başarılan ölmez eserlerin tohumlarını attılar. Bunu dar bir çevreye değil, tüm ilerici atılımları yapan “üstün değer”lerimiz için genelleyebiliriz. Canını dişine takarak yurdu için uğraş veren önderlerin yaşamlarından örnekler sunacağız. Herkese örneklik oluşturmaları umuduyla … Bu çalışmalarımızı web sitemizden izleyebilirsiniz : www.portreler.fisek.org.tr

Prof.Dr.Nusret H.Fişek “100 Yaşında” Anma Etkinlikleri

Bu yıl halk sağlığı önderi ve sağlıkçıların başögretmeni Prof.Dr.Nusret H.Fişek’in 100.Doğum yılı… Anma etkinliklerinde bu tema öne çıktı. Her zamanki gibi ölüm yıldönümü olan 3 Kasım günü Çankaya Belediyesi’nin Kavaklıdere’deki Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde toplanıldı. Paneller, dinletiler ve ödül törenleri ile anma etkinliği gerçekleştirildi.

Düşünce Ortamı : Vakfımızın yayın organı Çalışma Ortamı dergisinin yayınlanmaya başladığı 1992 yılında Okur Semineri adıyla başlatılan bu uygulama, hala sürdürülmekte. Yeni ufuklar açma, düşünceleri sergilemek ve egemenlerin beyin yıkama çabalarını aşmayı amaçlıyor düşünce ortamları. Bu yıl konu “Özgürlük”tü. Bu panelin kaydı web sitemizden izlenebilmektedir (https://fisek.org.tr/videolar/):

Kolaylaştırıcı : Prof.Dr.A.Gürhan Fişek

Konuşmacılar : Mustafa Balbay (İzmir Milletvekili, Gazeteci-Yazar)

Arzu Çerkezoğlu (DİSK Genel Sekreteri)

Çocuğun İnsan Hakları Ödülü : Bu yıl bu ödülün üçüncüsünü araştırmacı yazar Erol Çatma’ya verdik. Zonguldak’taki madencilerin yaşamlarını araştırmaya kendini adayan Çatma, aynı zamanda emekli bir maden işçisi… Eski metinleri okuyabildiği ve bir çoğuna erişmeyi başardığı için, Osmanlı döneminde çocuk işçiliğin madenlerde kullanılması ve zorla çalıştırılmaları konusunda geniş bir arşive sahip. Vakfımızda bir konferansında bu verileri bizlerle de paylaşmıştı.

“Herkese Sağlık” Karikatür Yarışması Ödülü : Nusret Fişek 100 Yaşında başlığını taşıyan ve onun yaşamını adadığı “Herkese Sağlık” ülküsünü konu alan karikatür yarışması büyük bir ilgi gördü. 52 karikatürcünün 93 karikatürle katıldığı yarışmanın sonuçlarını değerlendiren ve seçkin karikatür sanatçılarından oluşan seçici kurul, Büyük Ödülü Hicabi Demirci ve Kürşat Zaman paylaştırdı. Kazananlar ödüllerini Çağdaş Sanatlar Merkezi’ndeki anma etkinliğinde aldılar. Yine seçici kurulun beğendiği öteki karikatürlerde Liman İş Sendikası’nın katkılarıyla, bir albümde toplanarak basıldı. Aynı zamanda bu karikatürlere web sitemizden de erişilebilmektedir. (https://fisek.org.tr/projeler/calisan-cocuk-karikatur-yarismasi/3-calisan-cocuk-karikaturleri-yarismasi-sergisi)

Nusret Fişek’in 100.doğum yılında, Çankaya Belediyesi de onun adını verdiği bir ETÜD MERKEZİ açtı. Değerbilir bu davranışından ötürü Çankaya Belediye Başkanı Alper Taşdelen’e, bir teşekkür plaketi sunulmuştur.

Munise Aren Resim Sergisi : Kısa bir süre önce aramızdan ayrılan Munise Aren’in vasiyetini yerine getiren çocukları Yeşne Aren ve Haldun Aren, resimlerini Vakfımıza armağan ettiler. Bu resimler arasından yapılan seçki anma etkinliğine katılanlarla paylaşıldı.

Karma Resim Sergisi : Belgin Yasinoğlu, Canan Ecevit, Buluş Aksoy, Ertuğrul Maraşlı, Sibel Karaağaç, Serpil Murat, Gülten Kasapoğlu, Ahmetcan Kasapoğlu, Türkan Tosun, Meltem Kınran, Nil Uzun’un yapıtlarından oluşan resim sergisi anma etkinliklerine renk kattı.

“Herkese Sağlık” Karikatür Yarışması Sergisi ; Yarışma karikatürlerinden yaptığımız seçki, Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde bir çok ziyaretçinin ilgisini çekti.

Barış Dinletisi : Nusret Fişek’i anma etkinliklerinde bu barış dinletisinin her zaman ayrı bir yeri olmuştur. Bir çok değerli sanatçı konuğumuz olmuş ve toplum dostlarına müzik ziyafeti vermiştir. Bu kez çok seçkin ve saygın sanatçı bizlerle oldu Sayın Yıldız İbrahimova ve ona piyanoda eşlik eden Sayın Kaan Bıyıkoğlu bizlere en güzel tınıları ulaştırdılar.