2009 Çalışma Raporu

01.01.2009 – 31.12.2009 Dönemi

Yayınlarımız:

1. Çalışma Ortamı dergisinin 107.sayısı yayınlandı. Kendi alanında bir çok ilki gerçekleştiren dergi, aynı zamanda iki önemli özelliği de barındırıyor: (a) İş sağlığı güvenliği alanındaki en uzun soluklu dergi olma özelliği, (b) Çocuk emeğini konu alan Türkiye’deki tek dergi olması. Dergi çevresinde kenetlenen Vakıf gönüllüleri hem yazı yazarak ve hem de yazı kurulunda yer alarak bu uğraşa katkıda bulunuyorlar.

2. Bilim dizisinin ikinci kitabı olarak “Çalışma Yaşamında Sağlık Güvenlik” adlı çalışması yayınlandı. 224 sayfadan oluşan ve “çalışanın yaşama ve çalışma çevresindeki tehlikeleri ve bunların önlenmesini” ele alan çalışma, bu alanda bir boşluk doldurmaktadır.

“Çocuk Dostumuz” Kampanyası :

Çalışmalarımıza katkıda bulunmak ve/veya yayınlarımıza ulaşmak isteyenler için bir bağış kampanyası açtık. Yıllık 40 YTL bağış verenler hem bizim “çocuk dostumuz” oluyor; hem de yayınlarımızı düzenli olarak izleme olanağına kavuşuyor. Destekleriyle çalışmalarımızı sürdürme coşkumuzu körükleyen, çalışan çocukların yaşam düzeylerinin yükseltilmesine katkıda bulunan çocuk dostlarımıza teşekkür ederiz.

Çalışan Çocuklar Fotoğraf Yarışması :

Çalışan çocuklar konusunda 7.kez düzenlediğimiz yarışmada jüri 22 Mart 2008 Cumartesi günü Vakıf Merkezi’nde toplandı. Ozan Sağdıç, Mehmet Aslan Güven, Erol Karaca ve Prof.Dr.Ahmet Makal’ın (Vakıf Temsilcisi) katılımı ile sürdürülen incelemede, birbirinden değerli çalışmalar yarıştı. Bu yıl, başarılı olarak değerlendirilen 94 fotoğraf, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi (SBF, Mülkiye) Sütunlu Salon’da sergilendi. Vakfımızın, A.Ü.S.B.F.Sosyal Politika Araştırma ve Uygulama Merkezi ile birlikte düzenlediği serginin açılışında konuşan Fakülte Dekanı Celal Göle, ILO Türkiye Temsilcisi Gülay Aslantepe ve Seçici Kurul Üyesi Mehmet Aslan Güven, bu çalışmaların değerine ve sürdürülmesi gerektiğine dikkat çektiler. Kazananları ve sergilenenleri kutluyoruz. Ne yazık ki, bu fotoğraflarla birlikte çalışan çocukların varlığını belgeleyen arşivimiz gitgide büyüyor.

7.Çalışan Çocuklar Fotoğraf Yarışması Sergisi, bir kez de, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Morfoloji Binası Girişi’nde 2-5 Haziran 2009 tarihleri arasında sergilendi. Tıp Fakültesi öğrencilerinin ilgiyle gezdiği sergi bir hafta açık kaldı.

Çalışan Çocuk Karikatürleri Yarışması :

Kamuoyu duyarlılığının arttırılmasında ve kuşaktan kuşağa deneyimlerin aktarılmasında sanatın çok önemli bir rolü vardır. “Çocuk Emeği ve Sanat” alanında yaptığımız çalışmalar, karikatür alanında da çalışmaların sayıca ortalamanın altında kaldığını ortaya koymuştur. 2009 yılından başlamak üzere Nezih Danyal Karikatür Vakfı ile birlikte bu alanda, karikatür sanatçılarına yönelik özendirici bir yarışmanın yapılması kararlaştırılmıştır. Tan Oral, Prof. Dr. Gürhan Fişek, Kamil Masaracı, İzel Rozental ve Nezih Danyal’dan oluşan Seçici Kurul’a ve emeklerini ortaya koyarak çalışan çocuk karikatürleri üreten sanatçılara çok teşekkür ederiz.

Bu girişim, ilk ürünlerini 19 Kasım 2009 günü açılan sergiyle ortaya koymuştur. 60 karikatürcünün 92 karikatürle katıldığı yarışmada, 1 karikatür sanatçısı büyük ödülü kazanmış; 25 karikatür sanatçısının 35 eseri sergilenmeye değer görülmüştür.

Muharrem Akten’in büyük ödülü kazandığı yarışmada, aşağıdaki sanatçıların çalışmaları da sergilenmeye değer görülerek ödüllendirilmiştir: Ergül Aktaş, E. Yaşar Babalık, Mümin Bayram, Recep Bayramoğlu, Nuri Bilgin, Oktay Bingöl, Kenan Böğürcü, Enes Baran Demiray, Hicabi Demirci, Oğuz Gürel, Cemalettin Güzeloğlu, Mehmet Kahraman, İsmail Kar, Serpil Kar, Sait Munzur, Sezer Odabaşıoğlu, Erol Özdemir, Nihat Engin Özyılmaz, Muhammet Şengöz, Hakan Sümer, Şevket Yalaz, Kamil Yavuz, Kürşat Zaman, Mehmet Zeber.

Düzenlediğimiz Toplantılar ve Sanatsal Etkinlikler :

EBRU SERGİSİ :

• 16-29 Mart – Ebru Sergisi (Selçuk Kayımoğlu)

FOTOĞRAF ve KARİKATÜR SERGİSİ :

• 20-24 Nisan : 7.Çalışan Çocuklar Fotoğraf Yarışması Sergisi (Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Sütunlu Salon)
• 2-5 Haziran : 7.Çalışan Çocuklar Fotoğraf Yarışması Sergisi (Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Morfoloji Binası Abdulkadir
  Noyan Konferans Salonu Fuayesi)
• 19-26 Kasım : 1.Çalışan Çocuk Karikatürleri Yarışması Sergisi (Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Sütunlu Salon)

DÜŞÜNCE ORTAMI :

• 19 Kasım 2009 : Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Sosyal Politika Araştırma ve Uygulama Merkezi ile birlikte, bu fakültedeki Aziz Köklü Salonu’nda “Çocuk Emeği Üzerine Düşünce Ortamı” başlığıyla bir günlük bir etkinlik düzenlenmiştir. Seçkin konuşmacılar ve düzeyli bir katılımla, çalışmalarımızda bir katkı oluşturmuştur. Çalışmayı birlikte gerçekleştirdiğimiz AÜSBF’ye teşekkür ederiz.

Katıldıklarımız ve Katkıda Bulunduklarımız :

• 27-28 Mart : Milli Eğitim Sağlık Eğitim Vakfı tarafında AB desteğiyle gerçekleştirilen “Çalışan Çocukların penceresinden Projesi” kapsamındaki “2008 Yılında Çalışan Çocukların Hakları, Sorunları ve Çözüm Önerileri” başlıklı Sempozyuma, Prof.Dr.A.Gürhan Fişek, “çırak forumu” kolaylaştırıcısı ve “panel” konuşmacısı olarak katılmıştır.

• 17-18 Nisan : Türkiye Esnaf Sanatkarlar Konfederasyonu tarafından düzenlenen ESNAF VE SANATKARLAR VE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Uluslararası KONFERANSI ( 17-18 Nisan 2009, antalya)’nda yer alan “İş Sağlığı ve Güvenliği Alanında Sorunlar ve Çözüm Önerileri, İşletmelere Yönelik Yeni Model Arayışları” başlıklı panele yönetici olarak katılan Prof.Dr.A.Gürhan Fişek, “Sorumluluk ve Ortak Çözümler” başlıklı bir konuşma yapmıştır.

• 2 Haziran : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Dönem II/Yapı ve İşlev Bozuklukları 2 Dersi/Alan Çalışması Eğitimi etkinlikleri kapsamında, Prof.Dr.A.Gürhan Fişek, “Hekimliğin Sosyal Boyutu” başlıklı bir konferans vermiştir.

• 9 Eylül : Hürriyet Gazetesi tarafından düzenlenen “insan hakları ve özgürlük için Hürriyet Treni” projesine Vakfımız da, çalışan çocuk fotoğrafları ve dünya çocuk emeği atlası ve ürettiği sloganlarla katılmıştır. Bu sloganlardan bazıları :

* Ya ben çocuk değilim, ya siz büyük değilsiniz.
* Hani çocuklar oynardı.
* Benim emeğime mi kaldınız?
* Kullandığın her şeyde, benim alınterim, emeğim var.
* Çocuk hakları : Hangi çocuklar için ?
* Ben anamın kuzusu, işyerinin ağır işçisiyim.

Hürriyet Treni, 9 Eylül 2009 günü İzmir – Basmane garından hareket etti. 50 günde, 34 il, 8 ilçe merkezinde 43 durağa uğrayıp, 11 bin kilometre yol aldıktan sonra, 29 Ekim 2009 günü İstanbul- Haydarpaşa garına girdi. Emeği geçen ve bizi de bu eyleme ortak edenlere çok teşekkürler.

• 8 Ekim: Sosyal Pediatri Derneği, Gaziantep Üniversitesi ve Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen V.Ulusal Ana Çocuk Sağlığı Kongresi’ne davet edilen Prof.Dr.A.Gürhan Fişek, “Türkiye’de Çocuk İşçiliğinin Boyutları” konulu bir konferans vermiştir.

• 23 Ekim : MESKA Vakfı tarafından düzenlenen İş Sağlığı Güvenliği Kongresi’nde yer alan “İş Sağlığı Güvenliğinde Sosyal Tarafların Rolü” konulu panele Prof.Dr.A.Gürhan Fişek davet edilmiştir.

Ziyaretler :

• Her yıl olduğu gibi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri son sınıf öğrencilerinden “Çalışan Çocuklar” konusuna ilgi duyan birgrup öğrenci, Vakfımızı ziyaret ederek çalışmalarımızla ilgili bilgi almışlardır.

• 17 Nisan – 3 Haziran : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem-2 öğrencileri, halk sağlığı eğitimlerinin bir parçası olarak sağlık-sosyal konularda çalışmalar yapan toplum kuruluşlarını ziyaret ederek, çalışmaları hakkında bilgi almaktadırlar. Beş yıldır, aktif eğitim programı çerçevesinde, Fakülte, Enstitümüzün “Ankara-Ostim İvedik Organize Sanayi Bölgesi’ndeki “küçük işyeri ortak sağlık birimi uygulamamızı ve diğer Vakıf etkinliklerinin” de düzenli ziyaretlerle öğrenilmesini programına almıştır. Bu seçimlerinden ötürü, Prof.Dr.Recep Akdur’a ve Yrd.Doç.Dr.Deniz Çalışkan’a teşekkür ederiz. Yaklaşık 80 öğrencinin 8 ayrı ziyaretle gerçekleştirdikleri çalışma, yapılan son değerlendirmeden edinilen izlenimlere göre çok olumlu sonuç vermiştir. Gençlerin gözlemleri çok yerinde olup; bizleri övücü ve yüreklendiricidir.

• 4 Haziran : Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Halk Sağlığı programında eğitim almakta olan Selin Tüysüzoğlu Vakfımızın birimlerini ziyaret ederek çalışmalarımız konusunda bilgi aldı.

• 9 Ekim : AB tarafından desteklenen Hak İş, DİSK, İngiliz ve İtalyan İşçi Sendikaları Konfederasyonları’nın katılımıyla Türkiye’de gerçekleştirilen “İşçiler Bir Arada” başlıklı proje kapsamında, 35 kişilik bir grup, Vakfımızın Sincan Organize Sanayi Bölgesindeki İş Sağlığı Güvenliği Birimi’ni ziyaret etmişlerdir.

• 21 Aralık : ABD Massachusetts Üniversitesi’nde araştırma görevlisi olarak çalışan Gizem Zencirci, “Türkiye’de vakıf kurumunun tarihsel değişimi ve vakıfların çalışmaları” üzerine bir araştırma yürütmekte. Vakfımızı ziyaret ederek çalışmalarımız konusunda bilgi almıştır.

• Leeds Üniversitesi’nde “Ülke Gelişim Bilimleri ve Eğitim” alanında yüksek lisans çalışması yapmakta olan ve dönem ödevini “Türkiye’de Çocuk İşçiliği” üzerine yazmayı tasarlayan Mine Kanol, Vakfımızı ziyaret ederek çalışmalarımız konusunda bilgi aldı.

Katıldığımız Kermes ve Panayırlar :

Bizim düzenlediğimiz kermeslere davet ettiğimiz toplum örgütleri (STK) de kendi kermeslerine bizi konuk olarak çağırmaktadırlar. Bunun dışında da, çeşitli kuruluşlar, etkinliklerimize ve Vakfımıza ilgi duymakta; kermeslerine davet ederek, desteklerini göstermekte ve katkı vermektedirler. Hem bu kuruluşlara ve hem de bu kermeslerde canla başla Vakfımızın tanıtımı için çaba harcayan gönüllülerimize çok teşekkür ederiz.

• Amerikan Kültür Derneği Yılbaşı Kermesi
• Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Ankara Kermesi
• Tema Vakfı Kermesi .

Forum Fuarcılık tarafından Ankara’da Atatürk Kültür Merkezi’nde düzenlenen 15.Sanat ve El Sanatları Fuarı’nda, Vakfımıza, ücretsiz stand verilmiştir. Başta genç kız evinde annelerin ürettikleri ürünler olmak üzere, gönüllülerimizin çalışmalarının sergilendiği standımız ilgi görmüş; Vakfımızın tanıtımı için de araç olmuştur. Kendisi de bir vakıf kuruluşu olan, Forum Fuarcılığa bu paylaşımcı davranışları dolayısıyla kutluyoruz.

Ankara-Adalet Sarayı’nda Vakfımıza bir ay süresince kermes açma olanağı tanınmış; hem gönüllülerimizin el emekleri değerlendirilmiş ve hem de Vakfımızın tanıtımına katkılarda bulunulmuştur.

Her yıl olduğu gibi Türk Amerikan Derneği tarafından düzenlenen yılbaşı kermesinde Vakfımız için ücretsiz masa ayrılmıştır. Yeni buluşmalar yaratılmasına olanak vermişlerdir. Bize bu olanakları sunan tüm kişi ve kuruluşlara katkıları için sonsuz teşekkürler.
Katkılar:

• TİSK tarafından ILO/IPEC projesi kapsamında kurulan Çalışan Çocuklar Bürosu (Pendik) ile birlikte Pendik Küçük Sanayi Sitesi’nde yürüttüğümüz çalışmalar, 2002’den başlayarak çalışma TİSK’in oluşturduğu ekibe devredilmiş ve Ocak-Aralık 2009 arasında ise sağlık hizmetlerinin yürütümüne Vakfımız araç-gereç katkısında bulunmuştur.

• Dr.Meltem Ağzıtemiz ve Dr.Ali Ağzıtemiz’in yönettiği İzmir-Yaşam Laboratuvarı, her yıl olduğu gibi, bu yıl da, yaptıkları bağışla ve “Çalışan Çocuklar Fotoğraf Sergisi”ne gönderdikleri çelenkle bizi yüreklendirmeyi sürdürüyorlar. İlgi ve katkılarından ötürü kendilerine teşekkür ediyoruz.

Proje Çalışmaları :

• Ankara’da Ostim (İvedik OSB), Sincan (1.OSB) ve Modern Keresteciler (Sarayköy-Kazan) Sanayi Siteleri’ndeki küçük işyerlerine yönelik ortak sağlık güvenlik birimi çalışmalarımız önceden olduğu gibi sürüyor. Bu çalışmalar, çevreyle bütünleşme ve katılım dolayısıyla, krizlere karşın varlığını korumaktadır. Uygulamalara koşut olarak bunların önemi ve vazgeçilmezliği de işçi-işverenlere benimsetilmiştir.

• Küçük sanayi bölgelerindeki “ortak sağlık güvenlik birimleri”mizde yürüttüğümüz çocuk emeği çalışmaları, özellikle temel eğitimin sekiz yıla çıkarılmasından sonra “hedef” değişiklikleri göstermiştir. Artık bölgeleri bir “çocuk esirgeme bölgeleri” olarak tanımlayabiliriz; 15 yaşın altında çocuk bulmak çok zordur ve olduğunda da tarafımızdan farkedilmesi kolaydır. Buna karşın, zorunlu ilk öğretim sonrası sanayi sitelerine gelen, ve 15-18 yaş arasındaki çocuklar (ya da iş yasasının deyişiyle gençler) daha büyük ağırlıkla ilgi alanımıza girmişlerdir. İşyeri çalışmalarımızda bu gruba özenle eğilinmektedir.

• Bu yıl ortaya koyduğumuz araştırma çalışmalarından biri de,”Basında Çocuk Emeği“dir. Şafak Tartanoğlu’nun araştırmasına hem web sitemizden ulaşılabilir; hem de kendisi tarafından Antalya’da düzenlenen ve üniversitelerimizin Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri bölümlerinin ortak toplantısında bildiri olarak sunulmuştur.

• Genç Kız Evi çalışmalarımız sürmekte ve bir yandan toplumsal katkısını yükseltirken bir yandan da çoğaltıcı etki olarak araştırma ve yayınlara olanak vermektedir.

• Çalışma Ortamı Dergisi, 107.sayısına ulaşmıştır. İki ayda bir yayınlanan bu çalışmada, sürdürülebilirliğin el birliğiyle sağlanmış olmasına dikkat çekeriz. Emektarlara teşekkür ederiz. Bu derginin basım aşamasındaki katkılarından ötürü grafikerimiz Süleyman Yücel’e ayrıca teşekkür borçluyuz.

• Prof.Dr.Nusret H.Fişek Bilim ve Sanat Ortamı’nın bir parçası olan “Kütüphaneler Yerleşkesi” hizmetini sürdürmektedir. Kütüphanelerimize internetten ulaşılabiliyor olması, onun ziyaretçi sayısını da, bilimsel çalışmalarda yararlanabilme olanağını da önemli ölçüde arttırmıştır.

Diğer Örgütlerle Birliktelikler :

• TİSK ile çalışan çocuklara yönelik eylem birlikteliği : İstanbul’da Pendik Küçük Sanayi Sitesi’nde çalışan çocukları hedef alan işyeri ortak sağlık birimi ve çalışan çocuk bürosu projesi devam etmektedir. Başta Genel Sekreter Bülent Pirler, Araştırma Uzmanı Zübeyde Çelebioğlu, Proje Yöneticisi Dr.Nezih Varol olmak üzere emeği geçen tüm proje çalışanlarına teşekkür ederiz.

• Mesleki Eğitim Sağlık ve Eğitim Vakfı (MESEV) tarafından Avrupa Birliği’nin katkılarıyla yürütülen, “Çalışan Çocukların Penceresinden” projesine Vakfımız danışmanlık hizmeti vermiş ve bu kapsamda bir sempozyumun gerçekleştirilmesine katkıda bulunmuştur.

• Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Sosyal Politika Araştırma ve Uygulama Merkezi ile ortaklaşa iki grup etkinlik ortaya konulmuştur. Bunlardan ilki 23 Nisan’da 7.Çalışan Çocuk Fotoğrafları Sergisi’nin Ankara Üniversitesi Cebeci Yerleşkesi’nde öğrenciyle buluşturulmasıdır. İkincisi ise 19 Kasım tarihinde “Çocuk Emeği Üzerine Düşünce Ortamı” ve “1.Çalışan Çocuk Karikatürleri Sergisi”nin yine Cebeci Yerleşkesi”nde gerçekleştirilmesidir.

• Çalışan çocuk fotoğrafları yarışmalarının başarı kazanmasından sonra, “çocuk emeği ve sanat” alanında özendirilmesi gerektiği düşünülen bir başka alan da “karikatür” olmuştur. Nezih Danyal Karikatür Vakfı ile birlikte başlatılan 1.Çalışan Çocuk Karikatürleri Yarışması, daha ilk yılında, çok seçkin karikatürlerin katıldığı ve umut veren bir girişim olmuştur.

“Genç Kız Evi” ve “Gönüllü El Emeği” Çalışmaları :

Ankara’da Türközü Boztepe Gecekondu Mahallesi’nde 2003-2004 öğretim yılında başlattığımız çalışmalar, tüm canlılığıyla sürmektedir. İlköğretimde okumakta olan 4-8.sınıf öğrencilerinden 80 genç kızımız, bu yıl çalışmalarımız içerisinde yer almıştır. Genç Kız Evi’nden yararlanmak isteyenlerin kesintisiz devamları ön koşul olarak konulmuştur. Bu çalışmanın genç kızların sevgi ve bağlılığını kazanmasının yanı sıra, mahalle ile bütünleşmesi, mahalleli kadınlarla da hem el emeklerini sunma olanaklarını geliştirmesi ve hem de sorunlarıyla baş etmelerinde katkıda bulunması çok önemlidir. Genç Kız Evi’ndeki 3000 kitaplık kütüphaneden yalnızca genç kızlarımız değil, bazı anneler de yararlanmaktadır ki, bu bizi çok sevindirmiştir. Hedefimiz, genç kızlarımızın öğrenimlerini sürdürmek için her türlü desteği sunabilmektir. Bu çalışmalarda özveriyle katkıda bulunan gönüllülerimiz Jale Şengül, Oya Fişek, Feyza Cengiz, Esra Önder, Özlem Kayhan , Damla Gürhan, Filiz Temel, Başak Ballı’ya çok teşekkür ederiz.

Vakfımızda her hafta düzenli olarak düzenlenen “el emeği atölyeleri”nde büyük bir özveriyle çalışan gönüllülerimiz, yarattıkları ürünlerle herkesin beğenisini kazanıyorlar. Üstün bir dayanışmayla ve dostlukla sürdürülen bu çabalar, gönüllü örgütlerde “gönüllü emeğinin yüceleştirilmesine” en güzel örneklerden biri. Bu çabanın içinde yer alan gönüllülerimize (Ayla Altaygil, Ayten Altınay, Ayşe Kandamar, Banu Pehlivan, Buket Öktem, Dönsel Akalın, Duygu Berberoğlu, Emel Kılıçaralan, Gül Arcak, Gül Ballı, Hülya Durukan, U.Jale Şengül, Kıymet Uğurman, Mürşide Mahmutoğlu, Neşe Beyazıt Pola, Nuray Ocakçı, Nursan Esen, Oya Fişek, Özgül Yeşilbaş, Perihan Soyoğlu, Rahime Enes, Selma Demirbay, Semra Karaman, Serap Türkmen, Tülin Koca, Türkan Keskin, Ülkü Elmas, Yasemen Gökçe) sonsuz teşekkürler. Onlar hem Vakıf için önemli bir gelir katkısı oluşturuyorlar ve hem de toplum içinde tanınmasına, çabalarının duyurulmasına olanak sağlıyorlar. Ayrıca, Boztepe mahallesindeki genç kız annelerine de el emeği üretimlerinde destek hizmeti veriyorlar.

İş Sağlığı Güvenliği’nde ARGE Çalışmaları :

Ülkemizde iş sağlığı güvenliği alanında büyük bir boşluk bulunmaktadır. Özellikle de yeni bilgilerin aktarılması, deneyimlerin paylaşılması ve yeni uygulamalarla yol açılması konusunda kısıtlılıklar bulunmaktadır. Fişek Enstitüsü, kuruluşundan bu yana, bu alanda ilkleri yapmaya çalışarak hep yol açıcı ve örnek oluşturucu bir işlev oluşturmuştur. Ortak Sağlık Güvenlik Birimi çalışmalarının, Çalışma Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın mevzuat çalışmalarına katkıda bulunduğunu görmek bizi sevindirmektedir.

Çalışma Ortamı dergimizde, Mustafa Taşyürek’in düzenli olarak hazırladığı, “Bulmaca – Tehlikeleri Tanıyalım” köşesi ile köşe yazıları düzenli bir biçimde yayınlanmaktadır. İsguvenligi.net web sitemiz için, Onur Sunal’ın “İşkollarında İş Sağlığı Güvenliği” ile ilgili hazırladığı dosyalar ve düzenli iş sağlığı güvenliği haberleri ile izleyicilerin dünyadaki gelişmeleri ve olumsuzlukları izlemesi olanağı sağlanmıştır. Bu yaratıcı çalışmalarla, bilgi ve deneyimlerin paylaşılması olanağı doğmakta ve gençler için örnek oluşturulmaya çalışılmaktadır.

Sosyal Politika Grubu Çalışmaları :

Fişek Enstitüsü Çalışan Çocuklar Vakfı gönüllülerinden oluşan ve Prof.Dr.Nusret H.Fişek’in toplum hekimliği ile Prof.Dr.Cahit Talas’ın sosyal politika yaklaşımlarını benimseyen sosyal politika grubu, Fişek Enstitüsü’ne 2009 yılı içerisinde beş önemli katkı sunmuştur.

1. Vakıf Ana Sayfasının bir parçası olarak hazırlanan “sosyal politika yazıları“, internet üzerinden, yıl içerisinde, 31.000 ziyaretçi almıştır. Bu ziyaretçilerin üçte biri yurt dışında yaşayıp Türkçe okuyabilenlerden oluşmuştur.

2. Çalışma Ortamı Dergisi’nin 100.sayısı tüm gönüllülerin kıvanç duymasına yol açan bir dönüm noktasıdır. Bu sayının önemine yaraşır bir biçimde çıkabilmesi için sosyal politika grubu çok çaba harcamıştır. Geçmiş sayıların değerlendirmesi, derginin yayın dünyasındaki yerinin saptanması ve gelecek beklentilerinin işlenmesine çaba gösterilmiştir.

3. Enstitü’nün Çalışma Ortamı Dergisi’nin ilk 31 sayısında yayınlanmış olan ve 100.sayısından sonra yeniden yayınlanmaya başlanan “Büyüteç” bölümlerini sürdürmektedir. Sosyal politika grubunun gönüllüleri, bir yandan bilim çevrelerinden katkı sunulmasını özendirmek, bir yandan da sırayla bölüm editörlüklerini yapmaktadır. Derginin ilk 100 sayısında yayınlanan yazı içerikleri taranarak, çeşitli nedenlerle göreli olarak daha az gündeme gelmiş konulara özel olarak eğilmeyi ve çeşitli yazılarla konuların çok yönlü olarak ele alınması hedeflenmektedir. Bu hedef doğrultusunda, “nüfus ve nüfus politikaları”, “sağlık politikaları”, “kentlileşememe”, “çocuk emeği”, “medya” ve “yoksulluk” konulu büyüteç dosyalarının hazırlanması sağlanmıştır.

4. Fişek Enstitüsü’nün, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Sosyal Politika Araştırma ve Uygulama Merkezi ile ortaklaşa 19 Kasım 2009 tarihinde Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Aziz Köklü Salonu’nda gerçekleştirdiği “Çocuk Emeği Üzerine Düşünce Ortamı (Sempozyum)”nın düzenlenmesi konusunda görev alınmıştır. Düzenleme ile ilgili çalışmaların yanı sıra, grup üyelerinin bazıları düşünce ortamına sunumlarıyla da katkı sağlamışlardır.

5. Bu katkıların dışında, grup üyeleri, Çalışma Ortamı Dergisi’ne yazı yazmayı da sürdürmüşlerdir. Ayrıca 6 Kasım 2009 tarihinde TRT Radyo Ankara’da grup üyeleri, Enstitümüzün geliştirdiği genç kız evi modeli, çocuk emeğine yaklaşım ve Çalışma Ortamı Dergisi, sosyal politika, iş sağlığı güvenliği konularının işlendiği iki saatlik bir programa da katılmışlardır.

Medya ile İlişkiler :

Röportaj ya da söyleşi yoluyla katılınan ya da çalışmalarımızdan sözeden yayınlarla Vakfımızın eylemine katkıda bulunan basın çalışanlarına teşekkürlerimizi sunarız :

• TRT-1’de Programcılığını Zehra Karabel’in yaptığı “Aynı Çatı Altında” adlı programda, A.Gürhan Fişek yeni yayınlanan kitabı olan “Çalışma Yaşamında Sağlık Güvenlik” üzerine konuştu.

• Yön Radyo : Emel Kılıç’ın hazırlayıp sunduğu “Kardeşim Rüzgar Kardeşim Deniz” adlı programda A.Gürhan Fişek, çalışan çocukların çalışma yaşamında karşılaştığı tehlikelerden ve Vakfın yayınladığı bilim dizisinden iki kitabın (“Şiddete Karşı Düşünce Ortamı” ve “Çalışma Yaşamında Sağlık Güvenlik”) içerikleri üzerine konuştu.

• 23 Nisan : TRT Ankara Televizyonu’nda Nilgün Şandır’ın hazırladığı “Bu Toprağın Sesi” programına konuk olan Gülbiye Yenimahalleli Yaşar, vakıf etkinliklerimizden sözetti.

• 23 Nisan : Show-max Televizyonu’nda sunulan “Evren’le Sıradışı” programına konuk olan Dr.Nezih Varol, vakıf etkinliklerimizden sözetti.

• 1 Mayıs : TRT Ankara Radyosu’nda hazırlanan “Ekonomi Günlüğü” programına konuk olan Prof.Dr.A.Gürhan Fişek, çocuk emeği ve iş sağlığı güvenliği konularında vakıf görüşlerini anlattı.

• 11 Haziran : Cumhuriyet Gazetesi Kitap ekinde Sadık Aslankara, Şiddete Karşı Düşünce Ortamı ve Kitabı üzerine değerlendirmelerde bulundu.

• 28 Ağustos : TRT Ankara Radyosu’ndan Güler Nasıf’ın hazırladığı “Bir Adım Önde” programına katılan Prof.Dr.A.Gürhan Fişek, iş sağlığı güvenliği ve çocuk emeği konularındaki yaşam deneyimlerini anlattı.

• 27 Ekim : 1.Çalışan Çocuk Karikatürleri Yarışması sonuçları ilgili haberler, başta Cumhuriyet Gazetesi olmak üzere bir çok internet sitesinde yayınlanmıştır.

• 2 Kasım : TRT Diyarbakır Radyosu’nda Murat Çoküreten’in hazırladığı Gençliğin Sesi köşesinde, “Çalışan Gençlerin İşyerinde Korunması” üzerine Prof.Dr.A.Gürhan Fişek görüşlerini aktardı.

• 3 Kasım : Radyo Ankara’da Barbaros Gürçay tarafından hazırlanan programda, gönüllülerimiz Taner Akpınar, Emirali Karadoğan ve Onur Sunal, Çalışma Ortamı Dergisi’ni ve Fişek Enstitüsü Çalışan Çocuklar Bilim ve Eylem Merkezi Vakfı’nın sosyal politika sorunlarına yaklaşımını aktardılar.

• 5 Kasım : TRT Ankara Radyosu’nda Fethiye Öztürk tarafından hazırlanan Ekonomi programında, Prof.Dr.A.Gürhan Fişek, “Ekonomik Kriz’in Çalışan Çocuklar Üzerindeki Etkileri”ni anlattı.

• 6 Kasım 2009: TRT Radyo Ankara’da grup üyeleri, Enstitümüzün geliştirdiği genç kız evi modeli, çocuk emeğine yaklaşım ve Çalışma Ortamı Dergisi, sosyal politika, iş sağlığı güvenliği konularının işlendiği iki saatlik bir programa da katılmışlardır.

• 10 Aralık : Bursa’da meydana gelen ve 19 madencinin yaşamını yitirmesiyle sonuçlanan, grizu patlaması sonrası Sky-Türk ve Halk TV televizyon kanalları Prof.Dr.A.Gürhan Fişek ile bu facia üzerine röportaj yayınlamışlardır.

• 27 Aralık : Ulusal Kanal’da Prof.Dr.A.Gürhan Fişek ile “958 bin Çocuk Emekçi” başlığıyla bir söyleşi yayınlanmıştır.

Bilişim Alanındaki Eylemlerimiz :

Internet, Vakfımızın çalışmalarının temel yayın aracı olmaya devam ediyor. Vakfın yaptığı tüm çalışmaların haberleri, duyuruları, fotoğrafları ve belgelerin tam metinleri titizlikle sayısal ortama aktarılarak web sitelerimize yerleştiriliyor. Vakfın her yıl yaptığı çalışmalarla Vakfımızın tarihinin zenginleşmesine paralel olarak web sitelerimiz de her geçen yıl büyüyor ve gelişiyor.

Vakıf Ana Web Sitesinin hacminin artması sonucunda, her yıl belirli bölümler Vakıf Sayfası’nın kalıplarına sığmamaya başlıyorlar ve bağımsızlıklarını ilan ediyorlar.

Web sitelerimizin farklı yerlerine dağılmış onlarca fotoğraf/resim/karikatür albümü artık “Prof. Dr. Nusret H.
Fişek Bilim ve Sanat Ortamı”nda tek bir yerde daha şık bir sunuma sahip. Çoğunluğu sergilerden oluşan bu resim seçkisine
http://galeri.fisek.org.tr web sitesinden ulaşılabiliyor.

Geçen yıl araştırma çalışmaları yapılan “Basında Çocuk Emeği” çalışması da, kendine özgü bir web sitesi ile sunuluyor. Çalışmada ortaya çıkarılmış haber kupürlerine yılına, hangi gazetede yayınlandığına, kaynağına, puntosuna, yer aldığı sayfaya, ilgi düzeyine ve daha birçok özelliğine göre arama yaparak ulaşmak mümkün. Site 1979’dan günümüze Türkiye’de çocuk emeğini farklı gazetelerin bakış açılarından gözler önüne seriyor.

Internetten Yararlanma :

1-31 Aralık 2009 tarihleri arasında web sitelerimizi ziyaret edenlerin sayıları, yoğunlukları ve yerleşimleri aşağıdadır :

Vakfın en çok izlenen üç web sitesi, sırasıyla, “Vakıf ana sayfası“, “iş güvenliği ağı” ve “kütüphane“dir. Üçünün yıllık ziyaretçi sayıları, yüzbinin üzerindedir (Toplam : 513.767). Bu miktar, tüm sitelerimizi ziyaret edenlerin %77,25’ini oluşturmaktadır.

Ziyaret sıklığı yönünden Vakıf Ana sayfası (çocuk emeği) önde
giderken, kalınan süre ve indirilen materyal açısından işgüvenliği hizmet ağı (iş sağlığı güvenliği) öne geçmektedir. Ortalama ziyaretçi sayısında Vakıf Ana sayfası,
günlük ziyaret eden en yüksek ziyaretçi sayısında, “iş güvenliği ağı” öndedir. İki web sistesi arasında bu yarış bize, Fişek Enstitüsü Çalışan Çocuklar Vakfı’nın önemle üzerinde durduğu, iki özgörevi arasında da belirli bir denge yarattığını ve toplumda da güçlü bir etki yarattığını
göstermektedir.

Öte yandan “kütüphaneler yerleşkesi” içinde yer alan “iş sağlığı güvenliği” ve “çocuk emeği” kütüphanelerinin
Türkiye’de kendi alanlarında tek kütüphaneler olduğu düşünülürse, bu kabulün (benimsemenin), çok daha ileri düzeyde olduğu ortaya çıkar.

Vakıf ana sayfasının birer uzantısı olan, “basında çocuk emeği” ile “çocuk emeği kaynakçası” da eklendiğinde, çocuk emeği konusunda Vakıf sitelerinden yararlananların sayısı yılda 247.661’e ulaşmaktadır.

Vakıf sayfaları içerisinde yurt dışından en çok ziyaretçi alanlar, sırasıyla, “Çocuk Emeği Kaynakçası“, “Basında Çocuk Emeği” ve “Sosyal Politika” sayfalarıdır. Bunlarında daha özellikli alanlar olduğu ve ilk ikisinin daha dar ilgi alanına seslendiğini görmekteyiz. Bunların “Vakıf Ana Sayfası ” izlemektedir; bu sayfaya giren her dört kişiden biri yurt-dışı kaynaklı ziyaretçidir. Tüm sayfalar içerisinde, yalnızca “Vakıf Ana Sayfası”nın Türkçe-İngilizce olduğu düşünülürse, bu daha dikkat çekici bir hale gelmektedir.

İş güvenliği ağının ziyaretçi sayıları, cumartesi pazar günleri belirgin bir biçimde düşmektedir. Bunun yanı sıra bu iki
sayfanın ziyaretçileri arasında günün saatleri de önem kazanmakta; iş güvenliği ağının ziyaretçileri, çalışma saatleri içerisinde daha yoğun ziyaret yapmaktadırlar.

TABLO

Ziyaretçilerin İndirdikleri Sayfa Sayılarının

Günün Saatlerine ve Web Sitesine

Göre Dağılımı

Bu bize ziyaretçi özellikleri konusunda bir ipucu vermektedir. İş sağlığı güvenliği alanındaki ziyaretçilerimiz, daha çok, işyerlerinden giriş yapmakta ve meslek ilgileri dolayısıyla siteyi ziyaret etmektedirler. Çocuk emeği alanı özel, özel ilgileri dolayısıyla ziyaret eden izleyicileri, araştırıcıları ya da öğrencileri (haftanın her günü, her saati) kucaklamaktadır.

Sayfaları sürekli güncelleyen, yeni arayışlarla albenisini arttıran H.Doruk Fişek ile Didem Kamoy’a ve içeriklerin geliştirilmesi amacıyla emek veren tüm gönüllülerimize teşekkür ederiz.